Prawo do urlopu okolicznościowego
Urlop okolicznościowy stanowi specyficzny rodzaj zwolnienia od wykonywania pracy. Przysługuje on w związku z zaistnieniem szczególnych sytuacji życiowych tj. ślubu pracownika lub jego dziecka, urodzenia się pracownikowi dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy, siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką (§ 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 1632 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem).
Liczba wolnych dni uzależniona jest od rodzaju okoliczności uzasadniających przyznanie wolnego i wynosi:
- 2 dni – w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy;
- 1 dzień – w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką (§ 15 rozporządzenia).
Pracownik nie ma obowiązku wykorzystania urlopu okolicznościowego przysługującego w wymiarze 2 dni łącznie. Jednakże przerwa pomiędzy pojedynczymi dniami zwolnienia powinna być racjonalna i nie budzić wątpliwości, iż urlop wykorzystywane jest przez pracownika w związku ze zdarzeniem uzasadniającym jego udzielenie.
Urlop okolicznościowy nie musi zostać udzielony w dniu, w którym miało miejsce zdarzenie stanowiące podstawę jego udzielenia. Może to nastąpić w innym czasie, ale czas ten powinien być powiązany ze zdarzeniem, w związku z którym urlop jest udzielany. Jeżeli wskazywany we wniosku pracownika termin urlopu okolicznościowego nie pozostaje w bezpośrednim związku z wydarzeniem uzasadniającym jego udzielenie, pracodawca może odmówić jego uwzględnienia. Jednakże zasadą wynikającą z § 15 rozporządzenia jest, iż pracodawca obowiązany jest uwzględnić wniosek pracownika o udzielenie urlopu okolicznościowego.
Wniosek o urlop okolicznościowy i dokumenty potwierdzające zdarzenia uzasadniające udzielenie urlopu okolicznościowego
Urlop okolicznościowy udzielany jest na wniosek pracownika. Ustawodawca nie określił formy i treści przedmiotowego wniosku. Warunki formalne, jakim powinien on odpowiadać, winny określać przepisy wewnątrzzakładowe.
Pracodawca ma prawo zażądać przedstawienia przez pracownika dokumentów potwierdzających okoliczności uzasadniające udzielenie urlopu okolicznościowego. Chodzi o wszelkiego rodzaju dokumenty, wydane przez właściwe organy administracyjne, z których wynika, iż miało miejsce zdarzenie, które upoważnia pracownika do wystąpienia z wnioskiem o udzielenie urlopu okolicznościowego. Takimi dokumentami są w szczególności:
- odpis skrócony aktu urodzenia dziecka,
- odpis skrócony aktu małżeństwa,
- odpis skrócony aktu zgonu.
W praktyce dokumenty potwierdzające wystąpienie określonego zdarzenia wydawane są po jego nastąpieniu. W związku z tym dopuszczalne jest zobowiązanie się przez pracownika, który składa wniosek o udzielenie urlopu okolicznościowego, do przedłożenia stosownego dokumentu w terminie późniejszym.
Radca Prawny
Dominika Zarzycka-Dudek
[email protected]
Masz pytanie? Napisz do naszego Eksperta