Skopiuj link
Obliczenie przeciętnej liczy zatrudnionych
Zasady ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisów na ZFŚŚ określa rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 9 marca 2009 r. w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2009 r., nr 43, poz. 349 z późn. zm.), zwane dalej rozporządzeniem.
Zgodnie z § 1 rozporządzenia podstawę naliczania odpisu, o którym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy, stanowi przeciętna planowana w danym roku kalendarzowym liczba zatrudnionych u pracodawcy, skorygowana w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych, obejmująca pracowników zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy (po przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy).
Cytowany przepis pozwala na wyróżnienie dwóch etapów w ustalaniu przeciętnej liczby zatrudnionych w zakładzie pracy. Pierwszy to planowanie. Powinien on mieć miejsce na początku danego roku kalendarzowego. Drugim etapem jest korygowanie planu do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych. Etap korygowania dokonywany jest na koniec roku kalendarzowego.
Z § 3 rozporządzenia wynika, iż ustalając przeciętną planowaną liczbę zatrudnionych w danym roku kalendarzowym (obrachunkowym) należy zsumować planowane przeciętne zatrudnienie w poszczególnych miesiącach danego roku i otrzymaną w ten sposób sumę podzielić przez 12. Otrzymany wynik stanowi podstawę dokonania odpisu na Fundusz.
Dopiero na koniec roku kalendarzowego, w terminie do 31 grudnia, przeciętną planowaną liczbę zatrudnionych należy skorygować w stosunku do liczby osób faktycznie zatrudnionych w danym roku kalendarzowym.
Przeciętna miesięczna liczba zatrudnionych
Żaden przepis prawa nie określa zasad obliczania przeciętnej miesięcznej liczby zatrudnionych. Pomocne w tej kwestii mogą być metody wskazane w załączniku do zarządzenia nr 45 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Wyróżnia ono trzy metody:
- metoda średniej arytmetycznej – należy zsumować stan zatrudnienia (osób zatrudnionych na pełen etat oraz osób zatrudnionych w niepełnym etacie, po przeliczeniu na pełne etaty), w poszczególnych dniach pracy w miesiącu, łącznie z przypadającymi w tym miesiącu dniami wolnymi od pracy, niedzielami, świętami, przyjmując dla tych dni stan zatrudnienia z dnia poprzedniego i otrzymaną sumę podzielić przez liczbę dni w danym miesiącu;
- metoda średniej chronologicznej – należy dodać połowę stanu zatrudnienia na początek miesiąca, pełny stan zatrudniania w 15 dniu miesiąca oraz połowę stanu zatrudnienia w ostatni dniu miesiąca, a następnie otrzymaną w ten sposób sumę podzielić przez 2,
- metoda uproszczona – należy zsumować stan zatrudnienia z pierwszego oraz ostatniego dnia miesiąca i otrzymaną w ten sposób sumę podzielić przez 2.
Kogo należy uwzględnić przy ustalaniu przeciętnej liczby zatrudnionych?
Ustalając przeciętną liczbę zatrudnionych w zakładzie pracy pracodawca powinien uwzględnić wszystkich pracowników w rozumieniu art. 2 k.p., tj. osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Pracodawca powinien również uwzględnić pracowników pozostających w stosunku pracy, ale korzystających z urlopów: wypoczynkowego, bezpłatnego oraz związanych z rodzicielstwem, tj. macierzyńskiego, rodzicielskiego, wychowawczego, ojcowskiego. W ocenie Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej wyrażonej w odpowiedzi z dnia 19 maja 2015 r.: „Zgodnie z przepisem § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 9 marca 2009 r. w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (nr 43, poz. 349 z późń. zm.), wydanego na podstawie art. 5 ust. 6 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 111), podstawę naliczenia odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych stanowi przeciętna planowana w danym roku liczba zatrudnionych, skorygowana w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych, obejmująca pracowników zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy (po przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy). Należy podkreślić, że w przeciętnej liczbie zatrudnionych uwzględnia się pracowników, których definiuje art. 2 Kodeksu pracy. Zgodnie z tym przepisem, pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Biorąc pod uwagę treść § 1 rozporządzenia, w ocenie Departamentu, brak jest podstaw prawnych do wyłączenia z przeciętnego zatrudnienia pracowników przebywających na urlopach, w tym na urlopach związanych z rodzicielstwem oraz bezpłatnych.”.
Przy ustalaniu przeciętnej liczby zatrudnionych w zakładzie pracy nie uwzględnia się uprawnionych do zasiłków lub świadczeń przedemerytalnych, osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych oraz młodocianych, z którymi zakład pracy zawarł umowę w celu przygotowania zawodowego. Należy jednak pamiętać, iż dla pracowników młodocianych odpis nalicza się odrębnie według zasad określonych w art. 5 ust. 2a ustawy. Z przepisu tego wynika, iż wysokość odpisu podstawowego na jednego pracownika młodocianego wynosi w pierwszym roku nauki 5%, w drugim roku nauki 6%, a w trzecim roku nauki 7% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
Radca Prawny
Dominika Zarzycka-Dudek
Masz pytanie? Napisz do naszego Eksperta