Skopiuj link
Pierwszy i kolejny urlop
W roku kalendarzowym, w którym pracownik podjął pracę po raz pierwszy w życiu, nabywa on prawo do urlopu wypoczynkowego z upływem każdego miesiąca pracy. Wskazuje na to dyspozycja art. 153 § 1 k.p. Przepis ten stanowi, iż pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku.
Prawo do kolejnych urlopów wypoczynkowych pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym (art. 153 § 2 k.p.). Jeżeli w dniu 1 stycznia następnego roku pracownik pozostaje w stosunku pracy, prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego przysługuje z chwilą rozpoczęcia tego roku kalendarzowego. Natomiast w przypadku gdy w dniu 1 stycznia pracownik nie jest zatrudniony, nabycie prawa do kolejnego urlopu wypoczynkowego następuje w pierwszym dniu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym. Przy czym w takim przypadku wymiar urlopu ustalony zostanie proporcjonalnie do czasu trwania zatrudnienia, zgodnie z art. 1551 k.p.
Pierwszy rok, a nie pierwsza praca
Przepis art. 153 § 1 k.p. dotyczy roku kalendarzowego, w którym pracownik podjął po raz pierwszy w życiu pracę. Nie można stosować zasady wynikającej z rzeczonego przepisu w następnym roku kalendarzowym. Z początkiem kolejnego roku pracownik nabywa bowiem prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego.
Przewidziany w art. 153 § 1 k.p. mechanizm ma zastosowanie, w przypadku gdy w roku kalendarzowym, w którym pracownik podjął pierwszą pracę, nastąpi rozwiązanie stosunku pracy z pierwszym pracodawcą i nawiązanie zatrudnienia z kolejnym. Z treści analizowanego przepisu jednoznacznie wynika, iż dotyczy on roku kalendarzowego, w którym pracownik podjął pierwszą pracę, a nie pierwszej pracy. Tym samym u każdego pracodawcy, z którym zostanie nawiązany stosunek pracy w roku, w którym pracownik po raz pierwszy podjął pracę, pracownik nabywać będzie prawo do urlopu cząstkowego z upływem miesiąca pracy.
Miesiąc pracy
W roku podjęcia po raz pierwszy pracy pracownik uzyskuje urlop wypoczynkowy z upływem każdego miesiąca pracy. Chodzi tutaj o czas pozostawania w stosunku pracy. Składać się na niego mogą zarówno okresy świadczenia pracy, jak i okresy, w których pracownik faktycznie nie świadczy pracy, np. przestoju, zwolnień od pracy. Jednakże przy ustalaniu upływu miesiąca pracy nie uwzględnia się czasu trwania urlopu bezpłatnego.
Kwestia liczenia terminu miesiąca jest przedmiotem dyskusji w doktrynie i w judykaturze. Według niektórych autorów, w przypadku gdy okres zatrudnienia trwa nieprzerwanie, okres miesiąca będzie liczony zgodnie z zasadami określonymi w art. 112 k.c. Tym samym termin ten powinien upływać w dniu, który nazwą odpowiada początkowemu dniowi terminu. Jeżeli okres zatrudnienia nie jest nieprzerwany, zastosowanie ma art. 114 k.c. Miesiąc powinien być zatem liczony jako 30 dni.
Odmienny pogląd wyraził Sąd Najwyższy. W wyroku z dnia 19 grudnia 1996 r., sygn. akt I PKN 47/96, uznał, że okresy pracy, od których zależy nabycie uprawnień pracowniczych, powinny być ustalane przy uwzględnieniu potocznego sposobu liczenia terminów, bez sięgania do reguły zawartej w art. 112 k.c.
Miesiąc pracy może składać się z kilku okresów (art. 1541 § 1 k.p.). Przy czym prawo do urlopu pracownik nabywa u tego pracodawcy, u którego kończą się kolejne miesiące pracy.
Wymiar urlopu cząstkowego
Po upływie każdego miesiąca pracy pracownik nabywa urlop wypoczynkowy w wymiarze 1/12 część wymiaru urlopu przysługującego pracownikowi w razie przepracowania całego kolejnego roku kalendarzowego. Należy jednak zauważyć, że ze względu na brak podstawy prawnej wymiar urlopu wypoczynkowego nabywanego w pierwszym roku pracy po każdym miesiącu pracy nie podlega zaokrągleniu.
Z uwagi na okoliczność, iż przepis art. 153 § 1 k.p. zastosowanie ma przede wszystkim do pracowników posiadających staż pracy nieprzekraczający 10 lat (art. 154 § 1 pkt 1 k.p.), urlop cząstkowy zazwyczaj obliczany jest od wymiaru 20 dni urlopu. Tym samym za 1 miesiąc pracy pracownik nabywa prawo do 1/12 z 20 dni urlopu, czyli do 1 i 2/3 dnia. Wynosić to będzie 1 dzień, 5 godzin i 20 minut.
Radca Prawny
Dominika Zarzycka-Dudek
Masz pytanie? Napisz do naszego Eksperta
