Podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego
Ustalając podstawę wynagrodzenia chorobowego pracodawca obowiązany jest stosować zasady obowiązujące przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego (art. 92 § 2 k.p.). Zasady te zostały określone w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1368 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą.
Podstawę wynagrodzenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (art. 36 ust. 1 ustawy w zw. z art. 92 § 2 k.p.). Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem w/w okresu, podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia (art. 36 ust. 2 ustawy w zw. z art. 92 § 2 k.p.). Natomiast w przypadku gdy niezdolność do pracy powstałaby przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie, które ubezpieczony będący pracownikiem osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy (art. 37 ust. 1 ustawy w zw. z art. 92 § 2 k.p.).
Wynagrodzenie będące podstawą ustalenia wynagrodzenia chorobowego stanowi wynagrodzenie wypłacone pracownikowi pomniejszone o składki finansowane przez pracownika na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe (13,71%).
Wskazane powyżej zasady mają zastosowanie również przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego (art. 47 ustawy)
Wysokość wynagrodzenia chorobowego
Ustawodawca przyjął zasadę, iż wynagrodzenie chorobowe stanowi określony ustawowo procent podstawy wymiaru. Zgodnie z dyspozycją art. 92 § 1 k.p. wynosi ona w przypadku:
- choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną – trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia – trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego – 80% wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu;
- wypadku w drodze do pracy lub z pracy albo choroby przypadającej w czasie ciąży – w okresie wskazanym powyżej – pracownik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia;
- poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów – w okresie wskazanym powyżej – pracownik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia.
Ustalenie podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego w przypadku przerw pomiędzy okresami pobierania zasiłku
Niezwykle istotny przy ustalenia podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego w przypadku przerw pomiędzy okresami pobierania zasiłków jest czas trwania tych przerwy. Stosownie bowiem do dyspozycji art. 43 ustawy, podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe.
Okres 3 miesięcy, o którym mowa w cytowanym przepisie, obejmuje pełne miesiące kalendarzowe i do jego obliczania nie ma zastosowania art. 112 k.c. Jak wyjaśnił bowiem Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 kwietnia 2005 r., sygn. akt: I UK 372/04 „okres trzech miesięcy kalendarzowych przewidziany w art. 43 ustawy, to okres obejmujący pełne kolejne nazwane miesiące, stanowiące trzy dwunaste części roku kalendarzowego. (Można tu dostrzec pewną analogię ze sposobem liczenia miesięcznych okresów wypowiedzenia umowy o pracę).”.
W treści art. 43 ustawy pracodawca nie posłużył się pojęciem „niezdolność do pracy”, lecz użył zwrotu: „okresy pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju”. Przyjmuje się, iż pojęcie to obejmuje również wynagrodzenie chorobowe (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 2005 r., sygn. akt I UK 372/04), jak i zasiłek macierzyński. Przepis art. 43 k.p. ma zatem zastosowanie, w sytuacji gdy niezdolność do pracy powstała po okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego. Tym samym, jeżeli po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego pracownica zachorowała, a przerwa pomiędzy okresem pobierania zasiłku macierzyńskiego i wynagrodzenia chorobowego nie jest dłuższa niż 3 miesiące, pracodawca nie ma obowiązku ustalenia na nowo podstawy wynagrodzenia chorobowego. Natomiast w przypadku gdy przerwa przekraczała okres 3 miesięcy, konieczne jest ustalenie podstawy wynagrodzenia chorobowego na nowo.