Skopiuj link
Prawa majątkowe ze stosunku pracy
Śmierć pracownika powoduje wygaśnięcie stosunku pracy (art. 631 § 1 k.p.). W takim przypadku, zgodnie z treścią art. 631 § 2 k.p., prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą, w równych częściach, na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W razie braku takich osób prawa te wchodzą do spadku i podlegają dziedziczeniu na zasadach ogólnych określonych w art. 922 i nast. k.c.
Użyte w art. 631 § 2 k.p. pojęcie „prawa majątkowe ze stosunku pracy” należy intepretować wąsko. Obejmuje ono prawa majątkowe związane z pozostawaniem przez zmarłego pracownika w stosunku pracy, np. prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, prawo do wynagrodzenia za pracę. Do praw majątkowych ze stosunku pracy nie zalicza się odprawy pośmiertnej, a także praw majątkowych pośrednio związanych ze stosunkiem pracy, np. prawa do akcji pracowniczych.
Przychód z praw majątkowych
Prawa majątkowe otrzymane przez najbliższych zmarłego pracownika nie stanowią dla nich przychodu ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 2032 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą. Pomiędzy beneficjentami praw a pracodawcą nie istnieje bowiem stosunek pracy uzasadniający uznanie tych praw za przychód ze stosunku pracy.
Prawa majątkowe otrzymane przez osoby wskazane w art. 631 § 2 k.p. stanowią dla nich przychód z praw majątkowych. Art. 18 ustawy określa przychód z praw majątkowych jako w szczególności przychód z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.
Katalog „praw majątkowych” wskazany w art. 18 ustawy ma charakter otwarty. W związku z tym przyjmuje się, iż przychód z praw majątkowych stanowi każdy przychód, którego bezpośrednim źródłem jest prawo majątkowe. Przychody z praw majątkowych są zatem niejednorodne oraz oparte na różnych podstawach prawnych.
Pracodawca odprowadzając zaliczkę na podatek dochodowy od przychodu uzyskanego przez osoby wskazane w art. 631 § 1 k.p. musi pamiętać, iż nie może pomniejszyć podstawy opodatkowania o koszty uzyskania przychodów oraz zmniejszyć zaliczki na podatek dochodowy o 1/12 kwoty zmniejszającej zaliczkę. Ponadto od praw majątkowych uzyskanych przez osoby najbliższe zmarłemu pracownikowi pracodawca nie odprowadza składek ZUS. Może natomiast dokonać potrącenia zobowiązań zmarłego pracownika, o których mowa w art. 87 k.p.
PIT-11
Pracodawca obowiązany jest wystawić osobom uprawnionym do świadczeń po zmarłym pracowniku informację PIT-11, w której wykaże wypłacone im świadczenie jako przychód z praw majątkowych. Potwierdził to Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 18 listopada 2008 r., nr ITPB2/415-830/08/ENB. Uznał on bowiem, iż: „w przypadku wypłaty przychodu z tytułu praw majątkowych zastosowanie będzie miał art. 42 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) – na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Natomiast stosownie do art. 42 ust. 2 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani przesłać podatnikom, o których mowa: w art. 3 ust. 1, oraz urzędom skarbowym, którymi kierują naczelnicy urzędów skarbowych właściwi według miejsca zamieszkania podatnika – imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 41 ust. 1, sporządzone według ustalonego wzoru. Wnioskodawca będzie zobowiązany wystawić osobom uprawnionym do otrzymania świadczeń PIT-11 i wykazać w nim wypłacone świadczenie jako przychód z praw majątkowych.”.