Nowe zasady nawiązywania stosunku pracy z osobą rozpoczynającą pracę w szkole

Nawiązanie stosunku pracy na czas określony

Zgodnie z dyspozycją art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1189 z późn. zm.), zwanej dalej Kartą Nauczyciela, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2017 r., z osobą posiadającą wymagane kwalifikacje, z zastrzeżeniem ust. 3, rozpoczynającą pracę w szkole, stosunek pracy nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony na jeden rok szkolny w celu odbycia stażu wymaganego do uzyskania awansu na stopień nauczyciela kontraktowego, z zastrzeżeniem ust. 7. W przypadkach, o których mowa w art. 9c ust. 11 i art. 9g ust. 8, w razie ustalenia dodatkowego stażu, z nauczycielem stażystą nawiązuje się stosunek pracy na czas określony na kolejny jeden rok szkolny.

Cytowany przepis uległ zmianie od dnia 1 stycznia 2018 r. Na mocy ustawy nowelizującej nadano mu następujące brzmienie: „Z osobą posiadającą wymagane kwalifikacje, rozpoczynającą pracę w szkole, stosunek pracy nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony obejmujący 2 lata szkolne w celu odbycia stażu wymaganego do uzyskania awansu na stopień nauczyciela kontraktowego, z zastrzeżeniem ust. 7. W przypadkach, o których mowa w art. 9g ust. 8, w razie ustalenia dodatkowego stażu, z nauczycielem stażystą nawiązuje się stosunek pracy na czas określony na kolejny rok szkolny.”.

Przedłużeniu uległ zatem czas trwania umowy o pracę z nauczycielem dopiero podejmującym pracę w szkole. Wynosić on będzie 2 lata szkolne. Niezależnie od tego, nadal możliwym będzie zawarcie z osobą podejmującą po raz pierwszy pracę umowy na czas określony za względu na potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub w celu zastępstwa nieobecnego nauczyciela (art. 10 ust. 7 Karty Nauczyciela).

W poprzednim stanie prawnym nawiązanie z nauczycielem stażystą stosunku pracy na czas określony na kolejny rok szkolny mogło mieć miejsce w sytuacji, gdy ostateczna ocena dorobku zawodowego nauczyciela była negatywna i nauczyciel wystąpił z wnioskiem o udzielenie dodatkowego stażu w wymiarze 9 miesięcy, na który zgodę wyraził dyrektor. Po zmianach nawiązanie z nauczycielem stażystą stosunku pracy na czas określony na kolejny rok szkolny możliwe jest w razie spełnienia przesłanek określonych w art. 9g ust. 8 Karty Nauczyciela. Z przepisu tego wynika, iż nauczyciel, który nie uzyskał akceptacji lub nie zdał egzaminu przed stosownymi komisjami może ponownie złożyć wniosek o podjęcie – odpowiednio – postępowania egzaminacyjnego lub kwalifikacyjnego po odbyciu, na wniosek nauczyciela i za zgodą dyrektora szkoły, dodatkowego stażu w wymiarze 9 miesięcy, z tym że:

1. nauczyciel stażysta i nauczyciel kontraktowy mogą przystąpić ponownie do egzaminu przed komisją egzaminacyjną tylko jeden raz w danej szkole;
2. nauczyciel mianowany, w przypadku powtórnego nieuzyskania akceptacji, przed kolejnym ubieganiem się o uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej jest obowiązany do odbycia stażu w wymiarze określonym w art. 9c ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela, tj. 2 lata i 9 miesięcy.

Umowa z nauczycielem posiadającym odpowiednie kwalifikacje, ale nieposiadającym odpowiedniego przygotowania pedagogicznego

Ustawa nowelizująca art. 10 ust. 3 Karty Nauczyciela nadała następujące brzmienie: W szczególnych przypadkach uzasadnionych potrzebami szkoły z osobą, o której mowa w ust. 2, legitymującą się wymaganym poziomem wykształcenia, lecz nieposiadającą przygotowania pedagogicznego, dopuszczalne jest nawiązanie stosunku pracy, o ile osoba ta zobowiąże się do uzyskania przygotowania pedagogicznego w trakcie odbywania stażu.

W aktualnie obowiązującym stanie prawnym możliwe jest zatem nawiązanie stosunku pracy z nauczycielem posiadającym odpowiednie wykształcenie, ale nieposiadającym przygotowania pedagogicznego, pod warunkiem, iż osoba ta w okresie stażu uzyska rzeczone przygotowanie.

Do 31 stycznia 2017 r. w art. 10 ust. 3 Karty Nauczyciela znajdowało się zastrzeżenie, w myśl którego, jeżeli nauczyciel w ciągu pierwszego roku pracy w szkole nie uzyska przygotowania pedagogicznego z przyczyn od niego niezależnych, może zostać z nim zawarta umowa o pracę na kolejny jeden rok szkolny. W takim wypadku staż wymagany do ubiegania się o awans na stopień nauczyciela kontraktowego przedłużał się do czasu uzyskania przygotowania pedagogicznego. Ustawodawca zrezygnował z tego zastrzeżenia. Tym samym od 1 stycznia 2018 r. nauczyciel, o którym mowa w art. 10 ust. 3 Karty Nauczyciela, musi uzyskać odpowiednie przygotowanie pedagogiczne w czasie na który została zawarta umowa.