W przypadku stosunku pracy składki na ubezpieczenia emerytalne są pokrywane przez płatnika składek (pracodawcę) i ubezpieczonego (pracownika) z własnych środków w równych częściach. Przy ubezpieczeniu rentowym ubezpieczonego obciąża składka w wysokości 1,5% podstawy jej wymiaru, a płatnika w wysokości 6,5%. Ciężar składek na ubezpieczenie chorobowe ponosi w całości z własnych środków ubezpieczony, zaś płatnik – na ubezpieczenie wypadkowe.
Te same zasady mają zastosowanie do zleceniobiorców wykonujący pracę w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności zleceniodawcy oraz osób współpracujących ze zleceniobiorcami w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności zleceniodawcy. Te same zasady rządzą również opłacaniem składek za osoby świadczące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy o świadczenie usług oraz za członków rady nadzorczej. Podobnie rzecz się ma z osobami wykonującymi pracę nakładczą. Jedyne odstępstwo dotyczy tego, że osoby takie nie podlegają ubezpieczeniu wypadkowemu.
Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą są zobowiązane do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w pełnym zakresie z własnych środków. Również te osoby obciąża obowiązek uiszczania składek za najbliższe im osoby, pomagające w prowadzeniu działalności gospodarczej, czyli tzw. osoby współpracujące.
Składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe za osoby przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego finansuje w całości budżet państwa za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Osoby te nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu. Podobnie jak osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne. W pozostałym zakresie, to jest składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe opłaca wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Te same składki są finansowane przez ośrodki pomocy społecznej dla osób rezygnujących z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej i osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem.