Skopiuj link
Definicję osoby współpracującej można znaleźć w art.. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z jego treścią za osobę współpracującą może zostać uznany:
- małżonek,
- dzieci,
- dzieci drugiego małżonka,
- dzieci przysposobione,
- rodzice,
- macocha albo ojczym przedsiębiorcy,
którzy pozostają z nim we wspólnym gospodarstwie domowym i pomagają w prowadzeniu działalności.
Formalnie osoby współpracujące mogą świadczyć pracę na rzecz przedsiębiorcy na podstawie umowy o pracę czy umowy zlecenie. Mogą również nie być związane jakąkolwiek umową. W każdym przypadku muszą być jednak za niego odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne, które są uzależnione od podstawy zatrudnienia.
Osoba współpracująca, niezależnie od tego, czy świadczy pracę na podstawie umowy o pracę, czy bez formalnej podstawy, podlega ubezpieczeniu na takich samych zasadach jak przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą. Wobec tego podstawowe składki ZUS nalicza się i odprowadza na takich samych zasadach jak w przypadku przedsiębiorcy. Obowiązkowo podlega ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu. Natomiast ubezpieczenie chorobowe dla osoby współpracującej ma charakter dobrowolny.
Wyjątek od powyższych zasad stanowi sytuacja, w której współpracujący członek rodziny jest zatrudniony na umowę o pracę u innego przedsiębiorcy, z tego tytułu uzyskuje co najmniej minimalne wynagrodzenie i są za niego odprowadzane składki ZUS. Wówczas przedsiębiorca opłaca za osobę współpracującą wyłącznie składkę zdrowotną.
W przypadku natomiast nawiązania stosunku prawnego na podstawie umowy zlecenie osoba bliska jest traktowana jak inni zleceniobiorcy i podstawą do naliczenia składek na ubezpieczenie jest wysokość jej wynagrodzenia.