Koszty uzyskania przychodu mają zrekompensować pracownikowi koszty (wydatki) poniesione przez niego w celu uzyskania przychodu, czyli wynagrodzenia. Najczęściej w tej kategorii kwalifikowane są koszty dojazdu pracownika do miejsca wykonywania pracy. Co do zasady ustawodawca przewidział je w art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w wysokości zryczałtowanej. Te mają zastosowanie, po spełnieniu przesłanek wskazanych w przepisie, niezależnie od faktycznie poniesionych przez pracownika kosztów. Ich wysokość jest jednak ograniczona kwotowo.
Zgodnie z treścią art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej:
- wynoszą 250 zł miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 3000 zł – w przypadku, gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
- nie mogą przekroczyć łącznie 4500 zł za rok podatkowy – w przypadku, gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
- wynoszą 300 zł miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 3600 zł – w przypadku, gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę;
- nie mogą przekroczyć łącznie 5400 zł za rok podatkowy – w przypadku, gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.
W wielu źródłach można obecnie trafić na informacje przypominające o możliwości rozliczenia dojazdów do pracy w rocznym zeznaniu podatkowym. Trzeba mieć jednak na względzie, że w przypadku comiesięcznego stosowania pracowniczych kosztów uzyskania przychodów dodatkowe ulgi nie przysługują. Jedynie w przypadku, gdy pracownik dysponuje imiennymi biletami okresowymi, z których wynika, że wydatki, które poniósł na przejazdy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej w trakcie roku przewyższają ustalone przez ustawodawcę koszty uzyskania przychodu to dopuszcza się zastosowanie kosztów w wysokości faktycznie poniesionej. Jednak nie jest to świadczenie dodatkowe, a stosowane w miejsce pracowniczych kosztów uzyskania przychodów. Ponadto warto pamiętać, że podwyższonych kosztów uzyskania przychodu ani kosztów w wysokości faktycznie poniesionych wydatków nie można zastosować, gdy pracownik otrzymuje zwrot kosztów dojazdu do zakładu pracy, z wyjątkiem, gdy zwrócone koszty zostały zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu.