Skopiuj link
Zatem, aby uznać wyjazd za podróż służbową, muszą zostać spełnione łącznie trzy warunki:
- podstawę wyjazdu stanowi polecenie pracodawcy;
- w trakcie wyjazdu pracownik wykonuje zadanie służbowe;
- zadanie służbowe wykonywane jest poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy.
Wyjazd, który nie spełnia wymienionych powyżej cech, nie może zostać uznany za podróż służbową.
Podróż służbowa może przypadać na czas, który nie jest dla pracownika czasem pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem. Zdarza się również, iż pracownik odbywa podróż służbową w dniu wolnym od pracy. Czy taki dzień należy zaliczyć do czasu pracy pracownika?
W pierwszej kolejności należy odwołać się do definicji czasu pracy zawartej w art. 128 § 1 kodeksu pracy. Jest to czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. Przyjmuje się, iż w dyspozycji pracodawcy pozostaje pracownik, który wykonuje polecenia pracodawcy bądź – będąc zdolny do jej wykonywania – oczekuje na nie i chce je wykonywać.
Czas podróży służbowej zaliczany jest do czasu pracy, jeżeli jest ona odbywana w harmonogramowych godzinach pracy pracownika. Natomiast w przypadku, gdy czas podróży służbowej przypada poza rozkładowymi godzinami pracy pracownika, czas jej trwania nie stanowi czasu pracy i nie przysługują za niego żadne świadczenia. W tym czasie pracownik nie pozostaje bowiem w dyspozycji pracodawcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 czerwca 2005 r., sygn. akt II PK 265/04).
W nadal aktualnym wyroku z dnia 4 kwietnia 1979 r., sygn. akt I PRN 30/79 Sąd Najwyższy uznał, iż: „W czasie podróży służbowej czas przejazdu pracownika do miejsca delegowania i z powrotem nie jest z reguły czasem pracy i dlatego za taki czas nie przysługuje pracownikowi dodatkowe wynagrodzenie. Są jednak przypadki, gdy uzasadnione jest wliczenie do czasu pracy czasu omawianego przejazdu, np. gdy w czasie pracy pracownik wykonuje czynności na rzecz zakładu pracy bądź gdy praca wykonywana jest wyłącznie lub w przeważającej mierze poza siedzibą zakładu pracy; wówczas może być uzasadnione wliczenie do czasu pracy krótkich przejazdów z zakładu pracy do miejsca wykonywania pracy i z powrotem oraz ewentualnie między miejscowościami, w których wykonywana jest praca”.
W oparciu o powyżej przedstawioną analizę należy przyjąć, że jeśli w czasie podróży służbowej przypadającej w dniu rozkładowo wolnym od pracy pracownik świadczył pracę, ma on prawo do świadczeń przysługujących z tytułu wykonywania pracy w takim dniu. Jeżeli jednak pracownik nie świadczył pracy to czasu podróży służbowej nie można zaliczyć do czasu pracy.