Aby można było mówić o zwolnieniach grupowych muszą zaistnieć następujące warunki:
- konieczność rozwiązania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (za wypowiedzeniem złożonym przez pracodawcę lub na skutek porozumienia stron),
- określona w ustawie ilość zatrudnianych przez pracodawcę pracowników,
- określona w ustawie ilość zwalnianych pracowników w okresie 30 dni.
„W świetle komentowanego artykułu przepisy ustawy stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron z inicjatywy pracodawcy. […] Ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników nie stosuje się w przypadku innych sposobów rozwiązywania stosunku pracy dokonywanych przez pracodawcę takich jak rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem z przyczyn dotyczących pracownika czy też rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia.” (Ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Komentarz, red. dr hab. Krzysztof Walczak).
Zgodnie z treścią art. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników: „1. Przepisy ustawy stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:
- 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
- 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,
- 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników
– zwanego dalej „grupowym zwolnieniem.
2. Liczby odnoszące się do pracowników, o których mowa w ust. 1, obejmują pracowników, z którymi w ramach grupowego zwolnienia następuje rozwiązanie stosunków pracy z inicjatywy pracodawcy na mocy porozumienia stron, jeżeli dotyczy to co najmniej 5 pracowników.”
Przywołany powyżej art. 1 ust. 1 ustawy wymaga, aby rozwiązanie stosunku pracy z pracownikami zwalnianymi w ramach zwolnień grupowych nastąpiło w okresie nieprzekraczającym 30 dni. „Wskazany w komentowanym przepisie okres 30 dni liczy się zgodnie z zasadami określonymi w art. 111 KC w zw. z art. 300 KP. Zgodnie z tym przepisem: § 1. Termin oznaczony w dniach kończy się z upływem ostatniego dnia. § 2. Jeżeli początkiem terminu oznaczonego w dniach jest pewne zdarzenie, nie uwzględnia się przy obliczaniu terminu dnia, w którym to zdarzenie nastąpiło. W związku z powyższym, jak wskazuje SN w wyr. z 4.03.2015 r. (I PK 184/14, Legalis) rozpoczęcie terminu następuje z chwilą wręczenia pierwszego wypowiedzenie lub zawarcia pierwszego porozumienia, co jak wskazuje SN w wyr. z 29.03.2001 r. (I PKN 334/00, OSNP 2003, Nr 1, poz. 13) może mieć miejsce w dowolnym dniu miesiąca. Podejście takie jest zresztą zgodne z art. 61 KC, zgodnie z którym: § 1. Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej. § 2. Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią.” (Ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Komentarz, red. dr hab. Krzysztof Walczak).
Na marginesie warto dodać, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby w porozumieniu w sprawie grupowego zwolnienia zawartym przez pracodawcę z zakładowymi organizacjami związkowymi na podstawie art. 3 ust. 1-3 wskazanej ustawy lub w regulaminie grupowego zwolnienia, o którym mowa w art. 3 ust. 4-5 tej ustawy ustalić inną niż trzydziestodniową długość okresu, w którym będą przeprowadzane zwolnienia grupowe.