Ustawodawca w sposób precyzyjny określił termin, w jakim pracownik powinien uzyskać świadectwo pracy. Przewidział także konsekwencje, jakie może ponieść pracodawca, jeżeli nie dopełni właściwie nałożonego na niego obowiązku. W takich okolicznościach pracownik może skorzystać z uprawnienia, o którym mowa w art. 99 kodeksu pracy. Zgodnie z § 1 tego artykułu pracownikowi przysługuje roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracodawcę wskutek niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

„Pracownikowi przysługuje roszczenie o zapłatę odszkodowania w przypadku poniesienia szkody w postaci niemożności podjęcia nowego zatrudnienia z powodu działania pracodawcy polegającego na niewydaniu w terminie lub wydaniu niewłaściwego świadectwa pracy. Odpowiednio niemożność zarejestrowania się w urzędzie pracy i otrzymania zasiłku dla bezrobotnych z powodu niewydania lub opóźnienia wydania świadectwa pracy implikuje powstanie szkody w rozumieniu komentowanego przepisu. […] Za "niewłaściwe" świadectwo pracy przyjąć należy takie, które nie odpowiada wymaganiom prawa lub jego treść jest niezgodna z rzeczywistością, co utrudnia znalezienie nowej pracy.” (Kodeks pracy. Komentarz, red. prof. dr hab. Wojciech Muszalski, dr hab. Krzysztof Walczak).

Aby pracownik mógł skorzystać z omawianej regulacji muszą ziścić się następujące przesłanki:

1. pracodawca nie wydał pracownikowi w ustawowym terminie lub wydał niewłaściwe świadectwo pracy;
2. pracownik poniósł szkodę (uszczerbek w majątku) w związku z tym, że nie mógł podjąć nowego zatrudnienia lub skorzystać ze świadczeń dla bezrobotnych;
3. między nienależytym działaniem lub zaniechaniem pracodawcy, a szkodą pracownika istnieje związek przyczynowy.

Dopiero spełnienie wszystkich powyższych przesłanek łącznie stanowi podstawę domagania się odszkodowania w oparciu o art. 99 kodeksu pracy. Jeżeli pracownik, pomimo zaistnienia pierwszej przesłanki, podjął pracę zarobkową to nie będzie uprawniony do wystąpienia z roszczeniem odszkodowawczym.

Na zakończenie warto dodać, że odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy z tego powodu, nie dłuższy jednak niż 6 tygodni. Orzeczenie o odszkodowaniu w związku z wydaniem niewłaściwego świadectwa pracy stanowi podstawę do zmiany tego świadectwa.