W art. 70 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ustawodawca przewidział okoliczności, w jakich wdowie i wdowcowi przysługuje prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Ze świadczenia można skorzystać, jeżeli:

1. w chwili śmierci małżonka drugi małżonek osiągnął wiek 50 lat lub był niezdolny do pracy albo 
2. wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym małżonku, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole – 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej.

Prawo do renty rodzinnej nabywa również wdowa lub wdowiec, którzy osiągnęli wiek 50 lat lub stali się niezdolni do pracy po śmierci małżonka, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania osób wymienionych w ust. 1 pkt 2 (art. 70 ust. 2).

Wdowa (lub wdowiec) niespełniająca warunków do renty rodzinnej określonych w ust. 1 lub 2 i niemająca niezbędnych źródeł utrzymania ma prawo do okresowej renty rodzinnej:

1. przez okres jednego roku od chwili śmierci męża;
2. w okresie uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu mającym na celu uzyskanie kwalifikacji do wykonywania pracy zarobkowej, nie dłużej jednak niż przez 2 lata od chwili śmierci męża.

Wyjątkowo z renty rodzinnej będzie mógł skorzystać także były małżonek zmarłego. Na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS małżonka rozwiedziona lub wdowa, która do dnia śmierci męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli oprócz spełnienia warunków określonych w ust. 1 lub 2 miała w dniu śmierci męża prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową. Powyższe stosuje się odpowiednio do wdowca.

„Rozwód, względnie brak pozostawania we wspólności małżeńskiej, generalnie wyłączają uprawnienia do renty rodzinnej po zmarłym mężu (byłym mężu). Wydaje się, że prawo do renty rodzinnej wyklucza również – co do zasady – orzeczenie separacji. Jeśli bowiem ustawodawca odmówił prawa do renty rodzinnej małżonce niepozostającej we wspólności małżeńskiej, to tym bardziej winno być ono wyłączone w przypadku małżeństwa pozostającego w separacji. Formalne orzeczenie separacji, potwierdzające zupełny rozkład pożycia, w większym stopniu znamionuje ustanie więzi małżeńskich niż bliżej nieokreślone "niepozostawanie we wspólności małżeńskiej". Zgodnie z art. 61⁴ § 1 k.r.o. [kodeksu rodzinnego i opiekuńczego] orzeczenie separacji ma skutki takie jak rozwiązanie małżeństwa przez rozwód, chyba że ustawa stanowi inaczej.” (R. Babińska-Górecka, M. Bartnicki [w:] Komentarz do ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych [w:] Emerytury i renty z FUS. Emerytury pomostowe. Okresowe emerytury kapitałowe. Komentarz do trzech ustaw emerytalnych, wyd. I, red. K. Antonów, LEX/el. 2019, art. 70).