Art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych przyjmuje zasadę, iż kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Z przepisu zatem jednoznacznie wynika, iż musi istnieć związek pomiędzy wydatkiem, a uzyskaniem przez podatnika przychodu.
Pojęcie kosztów uzyskania przychodów nie obejmuje wydatków wymienionych w art. 23 ustawy. Należą do nich m.in. wydatki na nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów, straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności.
Od przyjętej w art. 22 ust. 1 ustawy reguły ustawodawca przyjął jednak kilka wyjątków. Jeden z nich statuuje art. 22 ust. 2 ustawy. Przepis ten stanowi, iż koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej wynoszą:
- 250 zł miesięczne, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 3 000 zł – w przypadku, gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego;
- nie mogą przekroczyć łącznie 4 500 zł za rok podatkowy – w przypadku, gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
- 300 zł miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 3 600 zł- w przypadku, gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę;
- nie mogą przekroczyć łącznie 5 400 zł za rok podatkowy – w przypadku, gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.
Ustawodawca dopuszcza możliwość uwzględnienia kosztów dojazdu do pracy w wysokości faktycznie poniesionej. W tym celu muszą zostać spełnione jednak określone warunki. W przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika znajduje się poza miejscowością, w której znajduje się miejsce jego pracy, zastosowanie ma art. 22 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten stanowi, iż w przypadku, gdy roczne koszty uzyskania przychodów m.in. ze stosunku pracy są niższe od wydatków na dojazd do zakładu lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, w rocznym rozliczeniu podatku koszty te mogą być przyjęte przez pracownika w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.
Na podstawie przytoczonego wyżej przepisu faktyczne koszty przejazdów muszą zostać udokumentowane wyłącznie imiennymi biletami okresowymi. Chodzi tutaj o bilety, które w swej treści określają osobę uprawnioną do korzystania z komunikacji przez pewien okres czasu. Podatnik nie może udokumentować faktycznych kosztów uzyskania przychodu za pomocą innego dokumentu niż imienny bilet okresowy, w szczególności biletem na okaziciela. Jeżeli ustawodawca dopuszczałby taką możliwość, wyraźnie zostałoby to postanowione. Żaden przepis nie przewiduje możliwości udowodnienia faktycznych kosztów uzyskania przychodu na innej podstawie niż imienne bilety okresowe, a także nie daje podstaw do stosowania wykładni pozwalającej na utożsamienie imiennych biletów okresowych z innymi dokumentami.