Wraz z dokumentacją rozliczeniową za kwiecień 2023 roku, a więc najpóźniej do 22 maja 2023 roku, każdy przedsiębiorca, który opłaca składki na własne ubezpieczenia musi po raz pierwszy złożyć rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne za cały 2022 rok. Rozliczenie to ma służyć ustaleniu wysokości składki na podstawie osiągniętych dochodów/przychodów w roku, którego dotyczy.

Osoby, które opłacają składki wyłącznie za siebie, rozliczenie roczne przekazują w ZUS DRA za kwiecień 2023 roku (blok XII), natomiast w przypadku płatników opłacających także składki za inne osoby – w ZUS RCA (blok III.F).

Z rozliczenie może wynikać:

• opłacenie składki w prawidłowej wysokości,
• niedopłata składki – wtedy brakującą kwotę należy uregulować w terminie opłacania składek za kwiecień 2023 roku – do 22 maja 2023 roku,
• nadpłata składki – wtedy należy złożyć wniosek o jej zwrot lub rozliczać nadpłatę w składkach bieżących, chyba że na koncie płatnika widnieją zaległości.

W tym ostatnim przypadku ZUS utworzy wniosek o zwrot (formularz RZS-R), który trzeba zweryfikować, podpisać i wysłać za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ZUS do 1 czerwca 2023 roku. Wniosku nie można przygotować samodzielnie. Po złożeniu wniosku ZUS do 1 sierpnia 2023 roku przeleje nadpłacone środki na rachunek bankowy zainteresowanego. Jeśli wniosek nie zostanie złożony to najprawdopodobniej nie będzie już możliwe uzyskanie jednorazowego zwrotu nadpłaty. W takiej sytuacji nadpłata będzie rozliczana z bieżącymi składkami do końca 2023 roku. Na ten moment wątpliwości budzi przypadek, w którym nadpłata będzie na tyle wysoka, że nie uda się jej spożytkować do końca 2023 roku. Obecnie obowiązujące przepisy nie przewidują dopuszczalności przeniesienia nadpłaty na kolejne lata.

Warto zwrócić uwagę, że zgodnie z informacjami zawartymi na stronie internetowej ZUS dokonanie zwrotu nadpłaty powoduje, że rozliczenie za 2022 rok staje się ostateczne, a więc nie można wprowadzać w nim zmian. Tym samym dokumenty korygujące wysokość składki zdrowotnej za miniony rok można złożyć najpóźniej do dnia, w którym zostanie złożony wniosek o zwrot nadpłaty albo do 30 czerwca 2023 roku – jeśli taki wniosek nie zostanie złożony.