Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Analogiczną regulację znajdziemy w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Co do zasady koszty pracownicze stanowią koszt uzyskania przychodu pracodawcy. W tej kategorii niewątpliwie mieszczą się wynagrodzenia, nagrody, premie, diety i inne świadczenia wypłacane pracownikom przez pracodawcę, które mieszczą się w katalogu kosztów uzyskania przychodów.
Zazwyczaj finansowane przez pracodawcę składki na ubezpieczenie grupowe pracowników i członków ich rodzin nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodu pracodawcy. Mogą jednak zostać zaliczone do kosztów, jeżeli spełnione zostaną przesłanki określone przez ustawodawcę w art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 57 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Zgodnie z treścią tego przepisu nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek opłaconych przez pracodawcę z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz pracowników, z wyjątkiem umów dotyczących ryzyka, o którym mowa w dziale I w grupach 1, 3 i 5 oraz w dziale II w grupach 1 i 2 załącznika do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, jeżeli uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest pracodawca i umowa ubezpieczenia w okresie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza:
- wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy,
- możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy,
- wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.
Na tej podstawie można przyjąć, że do kosztów uzyskania przychodów pracodawca może zaliczyć opłacone składki na ubezpieczenie:
- na życie (dział I, grupa 1),
- na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, a także ubezpieczenia na życie, w których świadczenie zakładu ubezpieczeń jest ustalane w oparciu o określone indeksy lub inne wartości bazowe (dział I, grupa 3),
- wypadkowe i chorobowe, jeżeli są uzupełnieniem ubezpieczeń wymienionych w grupach 1-4 (dział I, grupa 5),
- wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej (dział II, grupa 1),
- choroby (dział II, grupa 2).
Nie będą natomiast kosztem uzyskania przychodów składki płacone z tytułu umów ubezpieczenia innych niż wymienione powyżej.
Jeśli powyższe warunki są spełnione to „zaliczenie omawianych wydatków do kosztów uzyskania przychodów powinno zostać przeanalizowane pod kątem spełnienia ogólnych przesłanek, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT [odpowiednio również art. 22 ustawy o PIT].
W ocenie organu istotne znaczenie dla potrzeb niniejszej sprawy ma przede wszystkim wykazanie zaistnienia przesłanki związanej z celowością poniesienia określonych wydatków, które winny być nakierowane na uzyskanie przychodu, zachowanie albo zabezpieczenie jego źródła. Na gruncie niniejszej sprawy, przesłanka ta, zdaniem Organu została przez Wnioskodawcę spełniona. Jak wskazał Wnioskodawca, opłacane składki:
- są elementem systemu motywacyjnego stosowanego wobec pracowników w celu przyciągnięcia do spółki najlepszych specjalistów oraz zmotywowanie ich do zaangażowania w pracę, co pośrednio wpływa na osiągane przez spółkę przychody i zyski,
- stanowią wyraz starań spółki o dobrą kondycję psychiczną i poczucie bezpieczeństwa pracowników oraz ich najbliższych, co wpływa na poprawę atmosfery pracy, zwiększenie jej wydajności oraz uzyskiwane przez spółkę przychody,
- stanowią wyraz dbałości spółki o pracowników i ich bliskich, która kreuje dobre relacje pomiędzy pracodawcą i pracownikami.”
(interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowego Informacji Skarbowej z dnia 23 maja 2022 roku, sygn. 0111-KDIB2-1.4010.569.2021.1.PB).