Każdemu pracownikowi przysługuje w danym roku kalendarzowym 20 lub 26 dni urlopu. Wymiar urlopu jest uzależniony od ogólnego stażu pracy pracownika. Korzystanie przez pracownika z urlopu wypoczynkowego nie może spowodować zmiany kwoty należnego mu wynagrodzenia. Przepis art. 172 kodeksu pracy statuuje bowiem zasadę, iż za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Jest to tzw. wynagrodzenie urlopowe. Zasady jego obliczania zostały określone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 roku w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.

Zmiana wysokości składników zmiennych może być efektem podwyższenia lub zmniejszenia wysokości jednego z należnych pracownikowi składników wynagrodzenia bądź przyznania lub zabrania składnika wynagrodzenia.  Rzeczona zmiana powinna być uwzględniana przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego. Jeżeli zmiany nie zostałyby uwzględnione, pracownik za czas urlopu otrzymałby wynagrodzenie zaniżone lub zawyżone w stosunku do wynagrodzenia, które by otrzymał, gdyby nie korzystał z urlopu wypoczynkowego. A w konsekwencji naruszałoby to dyspozycję art. 172 kodeksu pracy.

Reguły uwzględniania zmian w zmiennych składnikach wynagrodzenia przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego reguluje § 10 rozporządzenia. Przepis ten stanowi, iż w razie zmiany w składnikach wynagrodzenia, o których mowa w § 8, lub zmiany wysokości takich składników w okresie, z którego ustala się podstawę wymiaru, wprowadzonych przed rozpoczęciem przez pracownika urlopu wypoczynkowego lub w miesiącu wykorzystywania tego urlopu, podstawę wymiaru ustala się ponownie z uwzględnieniem tych zmian.

Z cytowanego przepisu jednoznacznie wynika, iż ponowne ustalenie podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego jest konieczne w razie spełnienia następujących przesłanek:

• zmiana zmiennych składników wynagrodzenia została dokonana w okresie, z którego ustala się podstawę wynagrodzenia urlopowego oraz
• zmiana została wprowadzona przed rozpoczęciem przez pracownika korzystania z urlopu wypoczynkowego lub w miesiącu wykorzystywania tego urlopu.

Zmianę składników zmiennych wynagrodzenia przyjmowanego do podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego należy uwzględnić od początku okresu obliczeniowego, a nie od daty jej faktycznego wprowadzenia (czyli, jeśli od 1 sierpnia nastąpiła zmiana stawki wynagrodzenia, a pracownik udał się na urlop we wrześniu to do podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego należy przyjąć wynagrodzenie (za  sierpień, lipiec i czerwiec) według nowej stawki, tak jakby przysługiwała ona pracownikowi przez cały okres przyjmowany do ustalenia podstawy wymiaru).

Zgodnie z treścią § 7 przywołanego wyżej rozporządzenia wynagrodzenie wypłacane w stałej stawce miesięcznej uwzględnia się w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu.