Skopiuj link
Rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika z uwagi na zawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku (art. 52 § 1 pkt 3 kodeksu pracy) wymaga oceny trzech powiązanych ze sobą okoliczności: czy nastąpiła utrata uprawnień, czy uprawnienia te były konieczne do wykonywania pracy na stanowisku zajmowanym przez pracownika oraz czy utrata uprawnień była zawiniona przez pracownika (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2012 r., sygn. akt III PK 39/11).
Zawiniona przez pracownika utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku ma zastosowanie zazwyczaj do pracowników, którzy do wykonywania swojej pracy muszą posiadać szczególne uprawnienia. Przepisy kodeksu pracy nie definiują pojęcia „uprawnienia do wykonywania pracy”.
W praktyce dotyczy to uprawnień zawodowych pracownika, których posiadanie jest niezbędne przy zajmowaniu danego stanowiska. Zawiniona utrata takich uprawnień przez pracownika niewątpliwie powoduje dla pracodawcy dużą uciążliwość i w konsekwencji brak możliwości zatrudniania w dalszym ciągu takiego pracownika na danym stanowisku.
Ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych i utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku stanowią dwie niezależne od siebie przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 52 § 1 kodeksu pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 17 listopada 1997 r., sygn. akt I PKN 361/97).
Aby utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku mogła stać się przyczyną rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia, musi mieć charakter zawiniony przez pracownika. Nie ma tu znaczenia rodzaj winy pracownika. Może to być zarówno wina umyślna, jak i nieumyślna. Utrata tych uprawnień może zostać spowodowana różnymi okolicznościami. Może być następstwem naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych, popełnienia wykroczenia, przestępstwa, może też być spowodowana naruszeniem przepisów wynikających z etyki zawodowej.
Zgodnie z Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 października 1984 r., sygn. akt I PRN 142/84:
„Utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku może być podstawą rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia wówczas, gdy pracownik zostanie pozbawiony tych uprawnień z własnej winy, wskutek naruszenia obowiązków pracowniczych, dopuszczenia się wykroczenia lub przestępstwa. Decyduje w tym wypadku nie sam czyn zawiniony przez pracownika, lecz stwierdzenie jego skutków w sferze uprawnień zawodowych. Stwierdzeniami takimi mogą być: decyzja administracyjna (np. cofnięcie prawa jazdy), wyrok sądowy (np. orzekający zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych – art. 43 § 1 kodeksu karnego). Istnienie uprzedniego orzeczenia lub decyzji właściwego organu w przedmiocie stwierdzenia utraty uprawnień potrzebnych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku jest konieczne; jedynie bowiem kompetentne organy mogą z mocy wyraźnych unormowań orzekać o prawie w tym zakresie. Gdy utrata uprawnień została zawiniona przez pracownika, zakład pracy może rozwiązać z nim – przy istnieniu wymienionego orzeczenia lub decyzji – umowę o pracę bez wypowiedzenia w trybie art. 52 § 1 pkt 3 kodeksu pracy. Stanowisko prezentowane wypływa z wykładni językowej art. 52 § 1 pkt 3 kodeksu pracy, a w szczególności wyrażeń "utrata uprawnień". Oznacza to pozbawienie tychże uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku, i to pozbawienie przez kompetentny organ.”.
Niezawiniona przez pracownika utrata uprawnień może uzasadniać jedynie rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem.