10.08.2018 r.
4 min

Umowa na czas określony a zobowiązanie do zwrotu pracodawcy kosztów podnoszenia kwalifikacji zawodowych

Ekspert PCKP

Skopiuj link
10.08.2018r.
4 min

Umowa o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych może zawierać postanowienie, na mocy którego pracodawca zobowiązuje pracownika do pozostawania u niego w zatrudnieniu przez określony w umowie czas po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych (art. 1034 § 3 k.p.). Czas trwania zobowiązania nie może przekraczać 3 lat (art.  1035 pkt 2 k.p.).

Pracodawca może żądać od pracownika zwrotu kosztów poniesionych w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych w sytuacjach określonych w art. 1035 k.p. W myśl tego przepisu pracownik zobowiązany jest do zwrotu kosztów, w przypadku gdy:

  • bez uzasadnionych przyczyn pracownik nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie tych kwalifikacji,
  • pracodawca rozwiąże z pracownikiem stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy, w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu, w terminie określonym w umowie o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, nie dłuższym niż 3 lata,
  • w terminie określonym w umowie o podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownik rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem, z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z uwagi na mobbing,
  • w terminie określonym w umowie o podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownik rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 k.p. (pracodawca nie przeniesie pracownika w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe; pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika) lub art. 943 k.p. (mobbing), mimo braku przyczyn określonych w tych przepisach.

Obowiązek zwrotu kosztów nie powstanie w przypadku ustania stosunku pracy z innych przyczyn niż określone w art. 1035 k.p. Należą do nich m.in. uzasadnione rozwiązanie przez pracownika umowy bez wypowiedzenia z winy pracodawcy (art. 55 k.p.) lub ze względu na stosowanie względem niego mobbingu (art. 943 k.p.) oraz rozwiązanie umowy zawartej na czas określony ze względu na upływ czasu, na który umowa została zawarta.

Z art. 1035 in fine k.p. wynika, iż pracownik obowiązany jest do zwrotu kosztów z tytułu dodatkowych świadczeń w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia. Do dodatkowych świadczeń pracodawcy związanych z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych należą m.in. opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie (art. 1033 k.p.). Pracodawca nie może żądać od pracownika zwrotu wynagrodzenia wypłaconego mu za czas urlopu szkoleniowego i za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy w celach szkoleniowych.

Interpretując postanowienia umowy o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych należy kierować się wyrażoną w art. 18 k.p. zasadą uprzywilejowania pracownika. Zgodnie z tą zasadą postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których podstawie powstaje stosunek pracy nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy. Postanowienia mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy są nieważne i zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy. Oznacza to, iż jeżeli umowa o podnoszenie kwalifikacji zawodowych zawiera postanowienia mniej korzystne dla pracownika niż regulacja ustawowa, są one nieważne i zastosowanie mają przepisy Kodeksu pracy.