Skopiuj link
„Ustawodawca bierze pod uwagę z jednej strony to, że zagrożenie utratą miejsca pracy w odniesieniu do osób w zaawansowanym wieku, ze względu na ich zwykle zmniejszoną z różnych powodów przydatność dla pracodawcy (m.in. utratę zdolności psychofizycznej do wykonywania pracy, niższą skłonność do mobilności zawodowej, dezaktualizację kwalifikacji zawodowych) jest szczególnie duże.
Z drugiej strony, utrata zatrudnienia oznacza niezwykle trudną sytuację na rynku pracy. Ludzie starsi (poczynając już od 50. roku życia, a więc tym bardziej osoby w wieku przedemerytalnym) są traktowani jako grupa szczególnie zagrożona bezrobociem. Rozwiązanie z nimi stosunku pracy przy jednocześnie niewielkich szansach na podjęcie nowego zatrudnienia wiązałoby się z dużym prawdopodobieństwem nienabycia uprawnień emerytalnych, których przesłanką jest między innymi stosowny okres składkowy, najczęściej sprowadzający się do odpowiedniego okresu zatrudnienia pracowniczego. Stabilizacja stosunku pracy osób w wieku przedemerytalnym ma zatem – w zamyśle ustawodawcy – prowadzić do urealnienia możliwości przejścia na emeryturę.” (Baran Krzysztof W. (red.), Kodeks pracy. Komentarz, wyd. IV).
Omawiana ochrona dotyczy zakazu wypowiedzenia umowy, a nie jej rozwiązania w inny sposób. Wobec tego nie będzie miała ona zastosowania w razie rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym. Nie zadziała ona również w przypadku, gdy wypowiedzenie zostanie pracownikowi złożone wcześniej niż na 4 lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego, a jego okres upłynie w trakcie czteroletniego okresu ochronnego. Potwierdza to wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 1999 r., sygn. akt I PKN 643/98, w którym Sąd przyjął, że zakaz wypowiedzenia umowy o pracę z art. 39 kodeksu pracy nie obowiązuje przed osiągnięciem wieku przedemerytalnego, chociażby wiek ten pracownik przekroczył w okresie wypowiedzenia.
Ponadto w wyroku z dnia 27 lipca 2011 r., sygn. akt II PK 20/11, Sąd Najwyższy stwierdził, że przewidziany w art. 39 kodeksu pracy zakaz wcześniejszego wypowiedzenia umowy o pracę nie dotyczy umowy o pracę zawartej na czas określony, która uległaby rozwiązaniu z upływem okresu jej trwania przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego umożliwiającego mu uzyskanie prawa do emerytury. Bardziej przekonujące od tego poglądu jest stanowisko Sądu Najwyższego zajęte w wyroku z dnia 18 grudnia 2014 r., sygn. akt II PK 50/14. Według tego wyroku zakaz wypowiedzenia z art. 39 kodeksu pracy dotyczy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony także, gdy zawarto ją na okres, który upływa przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego. Warunkujący ochronę z art. 39 kodeksu pracy „okres zatrudnienia umożliwiający pracownikowi uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem wieku emerytalnego" pracownik może bowiem posiadać już na 4 lata przed osiągnięciem tego wieku. Ponadto może on uzupełnić go do wymaganego wymiaru aż do dnia osiągnięcia wieku emerytalnego, przy czym nie ma tu wymogu, aby nastąpiło to u jednego, tego samego pracodawcy (Jaśkowski Kazimierz, Maniewska Eliza, Komentarz aktualizowany do Kodeksu pracy).
Należy zatem przyjąć, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy okresowej, jeżeli pracownik jest w wieku przedemerytalnym. Rozwiąże się ona jednak z upływem okresu, na jaki ją zawarto, także wtedy gdy pracownik wejdzie w okres ochronny.