16.03.2018 r.
3 min

Jak ustalić ryczałt za pracę w porze nocnej?

Ekspert PCKP

Skopiuj link
16.03.2018r.
3 min

Praca w porze nocnej obejmuje 8 godzin pomiędzy godziną 21:00 a 7:00 (art. 1517 § 1 k.p.). Jej rozpoczęcie oraz zakończenie określa pracodawca samodzielnie lub działając w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi. Stosowne postanowienia winny się znaleźć w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy, ewentualnie w obwieszczeniu.

Brak wyznaczenia w zakładzie pracy pory nocnej ma ten skutek, iż pora nocna obejmuje czas od godziny 21:00 do 7:00.

Za pracę w porze nocnej pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów (art. 1518 § 1 k.p.). Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę określa ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 847 z późn. zm.).

Dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych może zostać zastąpiony ryczałtem. Może to jednak nastąpić wyłącznie w stosunku do pracowników wykonujących pracę w porze nocnej stale poza zakładem pracy (art. 1518 § 2 k.p.).

Z dyspozycji art. 1518 § 2 in fine k.p. wynika, iż wysokość ryczałtu winna zostać ustalona w taki sposób, aby odpowiadała przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej. Inaczej mówiąc, wysokość ryczałtu powinna uwzględniać prognozowany wymiar godzin pracy przypadających w porze nocnej. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 1 grudnia 1998 r., sygn. akt I PKN 464/98, stwierdził bowiem, iż „jeżeli pracodawca może spełniać określone świadczenie pieniężne w formie ryczałtu, to nie może być on ustalony dowolnie, lecz powinien odpowiadać choćby w przybliżeniu świadczeniu, które przysługuje pracownikowi na ogólnych zasadach”.

Ustalając kwotę należnego pracownikowi ryczałtu pracodawca powinien dokonać analizy czasu pracy w okresie poprzedzającym ustalenie ryczałtu i określić liczbę godzin pracy przypadających w porze nocnej w tym okresie. Następnie należy uśrednić dane co do wymiaru tych godzin. Uśrednione dane stanowią podstawę do wyznaczenia ryczałtu.

Wysokość ryczałtu ustalana jest na ryzyko pracodawcy. W związku z tym, w przypadku gdy kwota ryczałtu przekracza rozmiar pracy w godzinach nocnych przypadających w danym miesiącu, pracodawca nie może dokonać wyrównania nadpłaty w kolejnych miesiącach. W sytuacji gdy ryczałt został ustalony w zbyt niskiej wysokości, pracownikowi przysługuje natomiast roszczenie o jego wyrównanie do wysokości dodatku, jaki otrzymałby za rzeczywiście przepracowaną liczbę godzin w porze nocnej.