Skopiuj link
Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje krew, i na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi na zasadach określonych w odrębnych przepisach.
Z przytoczonym przepisem koresponduje dyspozycja § 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. Przepis ten nakłada na pracodawcę obowiązek zwolnienia od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi, a także na czas niezbędny do przeprowadzenia zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich. Wymiar zwolnienia z tytułu oddania krwi uzależniony jest od decyzji stacji krwiodawstwa. Z dyspozycji § 12 zdanie 1 rozporządzenia wynika bowiem, iż zakres zwolnienia obejmuje „czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi”. Może to być zarówno cały dzień, jak i jego część. Natomiast zwolnienie udzielane w związku z koniecznością przeprowadzenia przez pracownika będącego krwiodawcą zleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich udzielane jest na czas tych badań. Przysługuje ono jednak w przypadku, gdy rzeczone badania nie mogą być wykonane w czasie wolnym od pracy. Tym samym, jeżeli pracownik ma możliwość odbycia w/w badań poza godzinami pracy, zwolnienie mu nie przysługuje.
Żaden przepis prawa nie określa liczby dni, przez które pracownik ma prawo korzystać ze zwolnienia z tytułu oddawania krwi. Decydujące znaczenie mają względy medyczne i zdrowotne. Przyjmuje się, iż przerwa pomiędzy kolejnymi pobraniami powinna wynosić minimum osiem tygodni. Przy czym kobiety nie powinny oddawać krwi częściej niż cztery razy w roku, a mężczyźni nie częściej niż sześć razy w roku.
Podstawę do udzielenia przez pracodawcę zwolnienia stanowi zaświadczenie ze stacji krwiodawstwa. Wskazane w nim będą godziny, w których ze względu na zabieg pracownik nie mógł stawić się w pracy.
W sytuacji gdy pracownik nie oddał krwi, powinien również uzyskać ze stacji krwiodawstwa stosowne zaświadczenie. Jeżeli bowiem czas spędzony w stacji krwiodawca pokrywa się z godzinami pracy pracownika, zaświadczenie usprawiedliwia jego nieobecność w pracy. Na pracowniku spoczywa powinność wcześniejszego poinformowania pracodawcy o swojej nieobecności spowodowanej oddawaniem krwi lub koniecznością przeprowadzenia zleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich.
Za czas nieobecności w pracy związanej z oddawaniem krwi oraz uczestnictwem w zleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badaniach lekarskich pracownik będący krwiodawcą zachowuje prawo do wynagrodzenia (§ 16 rozporządzenia). Rzeczone wynagrodzenie ustalane jest na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy.