09.02.2018 r.
4 min

Czy pracodawca ma obowiązek wystawić zaświadczenie o zatrudnieniu?

Ekspert PCKP

Skopiuj link
09.02.2018r.
4 min

Przepisy prawa nie regulują zasad wydawania pracownikom zaświadczeń o zatrudnieniu. Jedyny wyjątek stanowi art. 125 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1383 z późn. zm.). Rzeczony przepis nakłada na pracodawcę obowiązek wydania pracownikowi lub organowi rentowemu zaświadczeń niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości. Rzeczone zaświadczenie przyjmuje postać druku ZUS RP-7 i stanowi podstawę do ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości. Druk ZUS RP-7 nie będzie jednak przydatny, np. w razie ubiegania się przez pracownika o kredyt w banku lub o świadczenia z pomocy społecznej.

Kwestia obowiązku i zasad wydawania zaświadczenia o zatrudnieniu stała się przedmiotem rozważań doktryny oraz judykatury. Za przełomowe uznać należy stanowisko wyrażone w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 16 września 1999 r., sygn. akt I PKN 331/99. Sąd Najwyższy uznał bowiem, iż: „Wprawdzie w Kodeksie pracy brak jest wyraźnego przepisu, który nakładałby na pracodawcę generalny obowiązek udzielania pracownikowi informacji istotnych w aspekcie jego praw, obowiązków i odpowiedzialności, ale może być on wywodzony z szeregu postanowień Kodeksu, takich chociażby jak to, że pracodawca jest zobowiązany zaznajamiać pracowników z ich podstawowymi uprawnieniami (art. 94 pkt 1 KP), stosować obiektywne i sprawiedliwe kryteria oceny pracowników oraz wyników ich pracy (art. 94 pkt 9 KP), wpływać na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego (art. 94 pkt 10 KP), wydać świadectwo pracy (w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy – art. 97 § 1 KP), czy też szanować godność i inne dobra osobiste pracownika (art. 111 KP). Regulacje tego typu, jak również ogólne założenia, na których oparte jest całe ustawodawstwo pracy, pozwalają na konstruowanie ogólnego obowiązku pracodawcy dbania o dobro pracownika (a co najmniej respektowania tego dobra), podobnie do obowiązku pracownika, jakim jest dbanie o dobro zakładu pracy (art. 100 pkt 4 KP). W ramach tego ogólnego obowiązku pracodawcy mieści się między innymi jego powinność dostarczania pracownikowi informacji i dokumentów (świadectwa pracy, zaświadczeń o stażu pracy itp.) istotnych z punktu widzenia realizacji stosunku pracy, a nawet szerzej (np. gdy idzie o zaświadczenie o zarobkach potrzebne dla realizacji uprawnień poza zakładem pracy). Nie oznacza to, oczywiście, że pracownik może od pracodawcy domagać się wszelkich informacji, które go dotyczą; muszą one mieć ważne znaczenie dla jego sytuacji pracowniczej, a ponadto wyłączenie udzielenia przez pracodawcę informacji określonego typu może wynikać wprost lub pośrednio z przepisów prawa (np. ze sposobu ukształtowania instytucji odpowiedzialności dyscyplinarnej).”.

Reasumując. Obowiązek pracodawcy wydania pracownikowi świadectwa pracy upatrywać należy w powinności pracodawcy dbałości o dobro pracownika. Informacje objęte zaświadczeniem winny mieć ważne znaczenie dla sytuacji pracownika. Co więcej, w zaświadczeniu pracodawca nie może ujawnić informacji, w stosunku do których wyłączenia wprost lub pośrednio wynikają z przepisów prawa.

Obowiązek dbałości o dobro pracownika wynika m.in. z zasad współżycia społecznego. Naruszenie przez pracodawcę zasad współżycia społecznego stanowi czyn niedozwolony w rozumieniu art. 415 k.c. w związku z art. 300 k.p. (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 czerwca 2003 r., sygn. akt I PK 273/02).