Skopiuj link
Forma umowy o pracę
Art. 29 § 2 k.p. do zawarcia umowy o pracę wymaga formy pisemnej. Niezachowanie formy pisemnej nie wywołuje skutku w postaci nieważności umowy.
Umowa o pracę może także zostać skutecznie zawarta w formie ustnej lub poprzez fakty dokonane (per facta concludentia), np. dopuszczenie pracownika do określonej pracy. Potwierdza to orzecznictwo Sadu Najwyższego. W wyroku z dnia 31 sierpnia 1977 roku Sąd Najwyższy stwierdził, iż „nawiązanie stosunku pracy wymaga zgodnego oświadczenia woli pracownika i zakładu pracy. Oświadczenie woli może być wyraźne i ujęte w formie pisemnej, jak tego wymagają przepisy kodeksu pracy, bądź też dorozumiane, wynikające z zachowania się stron. Takie dorozumiane zawarcie umowy o pracę istnieje zwykle wówczas, gdy zakład pracy dopuszcza pracownika do wykonywania pracy i płaci mu wynagrodzenie” (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 sierpnia 1977 r., I PRN 112/77).
Potwierdzenie ustaleń co do stron umowy, jej rodzaju i warunków
W obowiązującym stanie prawnym, w przypadku niezachowania formy pisemnej umowy o pracę, pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków.
Potwierdzenie przez pracodawcę na piśmie stron umowy, jej rodzaju i warunków nie jest uzależnione od wniosku pracownika. Jest to jeden z podstawowych obowiązków pracodawcy i równocześnie prawo pracownika.
Potwierdzenie przez pracodawcę stron umowy, jej rodzaju i warunków ma na celu usunięcie wątpliwości co do treści umowy w zakresie stron umowy, jej rodzaju i warunków. Stanowi ono oświadczenie wiedzy pracodawcy, poświadczające fakt zawarcia przez strony umowy o pracę oraz jej treść. Oznacza to, iż potwierdzenie nie tworzy nowego stanu prawnego, lecz stwierdza już istniejący stan.
Potwierdzenie nie może zmienić poczynionych przez strony wcześniej ustaleń. W przypadku gdy zawiera treści sprzeczne ze wcześniejszymi ustaleniami, strony obowiązują postanowienia ustnej umowy o pracę.
Czas i forma
Przepis art. 29 § 2 in fine k.p. wymaga, aby potwierdzenie zostało złożone pracownikowi na piśmie. Złożenie przez pracodawcę potwierdzenia z wykorzystaniem innej formy, np. dokumentowej, nie stanowi realizacji obowiązku złożenia potwierdzenia.
Pracodawca może potwierdzić ustalenia co do stron umowy, jej rodzaju i warunków najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika. Zatem potwierdzenie może zostać dokonane wcześniej, tzn. przed przystąpieniem przez pracownika do pracy.
Potwierdzenie a treść umowy o pracę
Potwierdzenie, o którym mowa w art. 29 § 1 k.p., obejmuje prawie wszystkie wskazane w art. 29 § 1 k.p. składniki umowy o pracę. W myśl art. 29 § 1 k.p. na treść umowy o pracę składa się określenie stron umowy, rodzaju umowy, daty jej zawarcia oraz warunków pracy i płacy, w szczególności: rodzaju pracy, miejsca wykonywania pracy, wynagrodzenia za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia, wymiaru czasu pracy, terminu rozpoczęcia pracy. Potwierdzenie nie obejmuje informacji o dacie zawarcia umowy.
Art. 29 § 1 k.p. wskazuje zarówno elementy konieczne umowy o pracę (tzw. essentialia negotii), jak i elementy dyspozytywne, których brak nie wpływa na ważność umowy. Mając na względzie art. 22 k.p. do elementów koniecznych umowy o pracę należy zaliczyć rodzaj pracy oraz fakt wynagrodzenia pracownika. Pozostałe elementy mają charakter dyspozytywny. Z dyspozycji art. 29 § 2 k.p. in fine wynika, iż potwierdzenie powinno obejmować elementy konieczne umowy o pracę.
Pracownik neguje treść potwierdzenia
Jak wskazano powyżej, potwierdzenie stanowi oświadczenie wiedzy pracodawcy. Jeżeli pracownik nie zgadza się z jego treścią i twierdzi, że strony poczyniły inne niż przedstawione mu przez pracodawcę na piśmie ustalenia, może wystąpić do sądu pracy z powództwem o ustalenie treści stosunku pracy (art. 189 k.p.c.).
W przypadku gdy przedmiotem rozbieżności jest wysokość należnego pracownikowi wynagrodzenia, pracownik wraz z żądaniem ustalenia wyższego wynagrodzenia może wytoczyć powództwo o zapłatę wynagrodzenia za przepracowany okres.
Sankcje
Niewywiązanie się przez pracodawcę z obowiązku potwierdzenia na piśmie stron umowy, jej rodzaju i warunków nie skutkuje nieważnością zawartej przez strony w innej formie niż pisemna umowy o pracę. Umowa jest ważna i rodzi skutki prawne.
Brak potwierdzenia na piśmie ustaleń co do stron umowy, jej rodzaju i warunków stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracowników i jest zagrożone kara grzywny od 1000 zł do 30000 zł (art. 281 pkt 2 k.p.).
Niedopełnienie obowiązku potwierdzenia ustaleń co do stron umowy, jej rodzaju oraz warunków może stanowić ponadto podstawę rozwiązania przez pracownika stosunku pracy bez zachowanie okresu wypowiedzenia z winy pracodawcy na podstawie art. 55 § 11 k.p.