Skopiuj link
Stan faktyczny
Powódka była zatrudniona u pozwanego na podstawie umowy o pracę od dnia 17 lipca 1995 r. w wymiarze pełnego etatu. Od dnia 1 kwietnia 2005 r. świadczyła pracę na stanowisku operator maszyny pakującej w Wydziale Produkcyjnym 2 "Makarony".
W dniu 19 marca 2010 r. powódka pracowała na nocnej zmianie na stanowisku "pakowacz ręczny". Około godziny 4:15 doznała ataku padaczki i upadła na stojącą nieopodal pustą paletę, uderzając w nią głową.
Pomocy powódce udzieli inni pracownicy. Wezwali oni karetkę pogotowia, która przewiozła powódkę do Kliniki Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Angiologii Uniwersytetu Medycznego. W szpitalu u powódki stwierdzono pourazowe uszkodzenie śledziony i padaczkę.
W dniu 24 sierpnia 2010 r. zespół powypadkowy sporządził protokół, w którym stwierdzono, że zdarzenie z dnia 19 marca 2010 r. nie stanowiło wypadku przy pracy, a jego przyczyną był stan zdrowia powódki – padaczka, w wyniku której nastąpił samoistny atak epilepsji.
Mimo że powódka cierpi na padaczkę lekoopomą od 12-13 roku życia, nie poinformowała o tym fakcie pracodawcy. Nie informowała o tym także lekarza medycyny pracy w czasie wstępnego i okresowych badań lekarskich.
Przed zdarzeniem z dnia 19 marca 2010 r. powódka miała już atak padaczki w pracy. W dniu 14 lutego 2007 r. około godziny 21:00, wykonywając pracę przy maszynie na dziale makaronów, powódka doznała ataku padaczki. Po tym zdarzeniu, została ona czasowo przeniesiona do pracy na inne stanowisko, na którym praca była lżejsza i nie polegała na obsłudze maszyny. Została ona również skierowana na badania lekarskie celem ustalenia jej zdolności do pracy. W ich trakcie powódka nie poinformowała lekarza o swojej chorobie.
W pozwie wniesionym przeciwko pracodawcy powódka domagała się ustalenia, że wypadek z dnia 19 marca 2010 r. mający miejsce na terenie zakładu pracy stanowi wypadek przy pracy, sprostowania protokołu powypadkowego poprzez stwierdzenie, że rzeczony wypadek był wypadkiem przy pracy, a także zasądzenia od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Stanowisko sądów powszechnych
Wyrokiem z dnia 20 marca 2015 r. Sąd Rejonowy uwzględnił żądanie pozwu. Zaskarżył go pozwany.
Sąd Okręgowy w wyroku z dnia 14 października 2015 r. oddalił apelację pozwanego. Podzielił on bowiem stanowisko Sądu Rejonowego, iż pomimo dysponowania wiedzą o zdarzeniach świadczących o chorobie powódki, pozwany nie podjął próby dokonania rzetelnej oceny stanu zdrowia powódki. W ocenie sądu drugiej instancji pracodawca naruszył także dyspozycję art. 229 § 4 k.p. Dopuścił bowiem pracownika do pracy na podstawie zaświadczenia lekarskiego, które zawierało oczywiście błędną ocenę zdolności do wykonywania pracy.
Powyższy wyrok zaskarżył skargą kasacyjną pozwany.
Stanowisko Sądu Najwyższego
W ocenie Sądu Najwyższego skarga kasacyjna była uzasadniona. Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, iż w judykaturze przyjęto linię orzeczniczą, zgodnie z którą za zewnętrzną przyczynę wypadku może być uznane dopuszczenie pracownika do pracy na podstawie zaświadczenia lekarskiego zawierającego oczywiście błędną ocenę jego zdrowia. Zaznaczył jednak, iż błąd w zaświadczeniu lekarskim musi mieć charakter oczywisty, tzn. musi dać się zauważyć bez potrzeby uciekania się do specjalistycznej wiedzy medycznej. Wiedzę taką posiadają wyłącznie lekarze.
Zdaniem Sąd Najwyższy przedstawienie przez pracownika zaświadczenia lekarskiego nieoddającego rzeczywistego stanu jego zdrowia może być kwalifikowane jako naruszenie obowiązku przestrzegania przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, obowiązku dbałości o dobro zakładu pracy (lojalnego zachowania się stron stosunku pracy), a co najmniej powinności przestrzegania w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego. Obwiązek poddania się przez pracownika badaniom lekarskim zawiera w sobie bowiem nie tylko powinność stawienia się na badania i uzyskania zaświadczenia lekarskiego, ale także obowiązek współdziałania podczas badania z lekarzem medycyny pracy i informowania go o istotnych kwestiach dotyczących zdrowia.
Ocena wyroku Sądu Najwyższego
Wbrew pozorom do dość częstych należy sytuacja, w której pracownik zataja przed pracodawcą, a także lekarzem medycyny pracy informacje o stanie swojego zdrowia. W ocenie pracowników przemilczenie niektórych informacji o stanie zdrowia stanowi jedyny sposób na uzyskanie pracy lub jej utrzymanie. Zapominają jednak, iż nieudzielenie pełnej informacji o stanie zdrowia może prowadzić do wydania przez lekarza medycyny błędnego orzeczenia o zdolności do pracy na określonym stanowisku, co może mieć tragiczne skutki.
Z analizowanego orzeczenia jednoznacznie wynika, iż pracownik obowiązany jest współdziałać z lekarzem medycyny pracy w czasie badania. Oznacza to, iż pracownik nie może zataić jakichkolwiek informacji, które mają wpływ na treść zaświadczenia lekarskiego. Ich nieprzekazanie może bowiem skutkować wydaniem błędnego orzeczenia o zdolności do pracy.
Nieudzielenie przez pracownika wszystkich informacji o stanie zdrowia stanowi naruszenie przez pracownika obowiązku przestrzegania przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, obowiązku dbałości o dobro zakładu pracy (lojalnego zachowania się stron stosunku pracy), a co najmniej powinności przestrzegania w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego. W związku z tym uznać należy, iż w skrajnych przypadkach naruszenie przez pracownika obowiązków przekazania lekarzowi medycyny pracy wszystkich informacji o stanie jego zdrowia skutkować może rozwiązaniem stosunku pracy.